ประวัติทัชมาฮาล คือสุสานที่กษัตริย์ในราชวงศ์โมกุล สร้างให้ภรรยาที่เสียชีวิตไปตอนคลอดลูกคนที่ 14 ก็เลยสั่งให้สร้างสุสานจากหินอ่อนทั้งหมด เพื่อแสดงความรักให้แก่ภรรยา โดยต้องสร้างจากสิ่งที่ดีที่สุดเป็นหนึ่งเดียวในโลก โดยใช้งบประมาณก่อสร้างสูงมาก อีกทั้งยังมีโครงการจะก่อสร้างสุสานของตัวเอง จากหินอ่อนสีดำอยู่ตรงข้ามแม่น้ำอีกฝั่ง เพื่อจะได้อยู่เคียงข้างกับภรรยาตลอดไป แต่เนื่องจากต้องใช้งบประมาณและแรงงานคนมาก ลูกชายเลยจับพ่อไปขังที่ Agra Fort ระหว่างที่ถูกกักขังพระองค์ทรงมองทัชมาฮาลและรำพันถึงพระมเหสีของพระองค์ตลอด 8 ปี จนกระทั่ง ในวันสุดท้ายก่อนสวรรคตพระเจ้าชาห์ ชหานใช้เวลาทั้งวันในการจ้องมองเศษกระจกที่สะท้อนภาพของทัชมาฮาล หลังจากนั้นพระโอรสก็ได้นำพระศพของพระองค์มาฝั่งไว้เคียงข้างพระมเหสีที่พระองค์รัก
ทัชมาฮาลได้รับสถานะเป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโกในปี 1983 ในฐานะ "เพชรน้ำเอกของศิลปะมุสลิมในอินเดีย และเป็นหนึ่งในงานชิ้นเอกที่ได้รับการชื่นชมในระดับสากล" และได้รับการยกย่องโดยหลายบุคคลให้เป็นผลงานชิ้นเอกของสถาปัตยกรรมโมกุล และสัญลักษณ์ของประวัติศาสตร์อินเดียอันร่ำรวย ทัชมาฮาลมีผู้เดินทาวมาเยี่ยมเยียนราว 7–8 ล้านคนต่อปีในปี 2007
ทัชมาฮาล ตั้งอยู่ในสวนริมฝั่งแม่น้ำยมุนา ในเมืองอาครา ประเทศอินเดีย มีเนื้อที่ประมาณ 42 เอเคอร์ เฉลี่ยความกว้างยาวด้านละ 100 เมตร สูง 60 เมตร มีผู้สร้างและออกแบบร่วม 20,000 คน การก่อสร้างกินเวลานานถึง 22 ปี ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของมัสยิด มีหออาซาน (หอสูงสำหรับร้องเเจ้งเวลาทำนมาซ) และมีสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ เช่น ตัวอาคารล้อมรอบด้วยหออะซานทั้ง 4 ด้าน แต่ละหอมีความสูง 162.5 ฟุต บริเวณทางเดินทอดยาวโดยมีลานน้ำผุกั้นกลาง ตามสองฝั่งทางเดินถูกประดับตกแต่งด้วยต้นไม้เพื่อสร้างระบบนิเวศที่ดี
นอกจากทั้งการออกแบบทางด้าน Landscape ยังโดดเด่นด้วยการออกแบบในลักษณะของจตุรทิศ หรือ การวางแผนผังตามหลักศาสนาพุทธผสมเข้ากับฮินดู ตามหลักความเชื่อมของทิศมงคลทั้งสี่ ซึ่งเราจะเห็นได้จากการวางแผนผังภายในวัดหรืออารามหลวงของประเทศไทย
[เกร็ดน่ารู้ : เกี่ยวกับทัชมาฮาล]
ทัชมาฮาล ใช้เงินก่อสร้างรวมแล้ว 5 แสนเหรียญสหรัฐฯ
ทัชมาฮาล ใช้หินอ่อนบริสุทธิ์ในการสร้างอาคารทั้งหมด
มีแนวคิดที่จะสร้าง ทัชมาฮาลสีดำ ขึ้นเพื่อให้เป็นหลุมฝังศพของกษัตริย์ชาห์ชะฮัน
อุสตาด ไอซา คือสถาปนิกผู้สร้างทัชมาฮาล และถูกประหารชีวิตในเวลาต่อมา เพื่อไม่ให้ไปสร้างสถาปัตยกรรมที่สวยกว่าทัชมาฮาล
